Mimari

Bozcaada’ya genel olarak mimari açıdan bakıldığında Rum ve Türk kültürünün esintilerine rastlarsınız. Daha önceleri Bozcaada merkezinde bulunan Rum ve Türk mahallelerini ikiye ayıran derenin yerinde günümüzde Çınar Çarşı caddesi yer almaktadır. Bozcaada ada merkezi şuanda ise Cumhuriyet mahallesi eski adıyla Rum, Alaybey mahallesi eski adıyla Türk mahallesi olarak iki mahalleye ayrılmaktadır.

Bu durum Cumhuriyet mahallesindeki mimariler Rum ve Alabey mahallesindekiler ise Türk mimarisi izleri taşıdığını göstermektedir. Görsel açıdan bu iki mahallenin evleri birbirine benzesede işlevsel olarak bazı değişiklikeri vardır. Yapı cinsi olarak kagir ve ahşap kargas yapılardan ve genelde alt kat kagir üst kat ise ahşap ya da tamamı kagir yapılardan oluşmaktadır.

Rum mahallesindeki evlerde bodrum bulunmaktadır. Mutfak, Banyo, Çamaşırlık burada yer almaktadır. Pencereleri yüksek geniş ve genel olarak kepenklidir. Üst katlar da ahşap yüksek pencereli ve kepenklidir. Kapıları yine yüksek çift kanatlı ve kanatlarda pencereler bulunmaktadır. Türk evlerinden farkı tarzda olarak bazı evlerde de balkon bulunmaktadır. Buradaki bir çok evin mağaza adı verilen binaya bitişik yüksek duvarlı yapıları bulunmaktadır. Bu yerlerin amacı şarap imalatı ve muhafaza etmenin yanı sıra kışlık erzaklar içinde kullanılmaktadır.

Türk mahallesinde ise alt katlar biraz daha yüksektir, pencereleri dardır. Bunun sebebi olarak alt katın erzak deposu ve ya taşlık olarak kullanılmasıdır. Evlerin avlu kısımlarında üstü toprak damla kapalı mutfak ve çamaşırlık bulunmaktadır. Evin içeri kısmında yerli dolaplar gusülhaneler ve ahşap tavanlar bulunmaktadır. Tuvaletleri avluda yer almaktadır, üstleri kirpi saçaklı ve kremitlidir. Zaman içerisinde bu evlerin yeniliğe ve ihtiyaçlara göre değişiklik göstermesiyle bu evlerden az sayıda örnek kalmıştır.

Rum mahallesindeki sokaklar genelinde grid denilen sistem genişçe ve birbirini kesen dik yapıda bulunmaktayken, Türk mahallesinde ise sokaklar dar ve griftlidir.Sosyal ve dini yapılar da mahallelere göre dağılmıştır. Kilise ve şapel yapılar Cumhuriyet mahallesinde, Camii, hamam, çeşme, namazgah, gibi Türk kültürüne ait yapılar ise Alabey mahallesindedir.

Merkez dışında bulunan bağ evleri genelde eskilerde yaz süresince bağlarda konaklayan insanlara göre yapılmıştır. Odalar mutfak ve ahırdan oluşmaktadır. İki katlı olan bağ evlerinde kule tek katlı olanlara ise dam denilmektedir.Hepsi taş evlerden oluşmaktadır ve günümüzde her türlü konforu taşıyan bu taş evler eski işlevini sürdürmenin yanı sıra yazlık olarak da kullanılmaktadır.